Сёлета Гомельская моладзевая краязнаўчая грамадская арганізацыя “Талака” зладзіла чарговую этнаграфічную экспедыцыю. На гэты раз яна праходзіла па таямнічай і цікавай Нараўляншчыне.
На працягу экспедыцыі, якая адбывалася з 10 па 18 ліпеня, талакоўцы даследвалі традыцыйную культуру і гісторыю рэгіёна.
Інфарманты распавядалі удзельнікам экспедыцыі аб падзеях Вялікай Айчыннай вайны, якія адбываліся ў іх рэгіёне, пра асаблівасці калектывізацыі і рэпрэсіі. А некалькі чалавек нават распавялі пра падзеі савецка-польскай вайны 1919-1921 гг., аб якіх чулі ад сваіх бацькоў.
Штурм Рэчыцы войскамі генерала Станіслава Булак-Балаховіча ў лістападзе 1920 году
Акрамя звыклых ужо песень, прыпевак, ды расповедаў пра традыцыйную абраднасць, талакоўцы гэтым разам збіралі і традыцыйныя байкі, якія адрозніваюцца мясцовым каларытам.
Сябры ды сяброўкі “Талакі” актыўна вывучалі матэрыяльную спадчыну рэгіёну. Мясцовыя жыхары актыўна аддавалі прадметы побыту, якія для іх ужо даўно сталі непатрэбным смеццем у гаспадарцы, а для талакоўцаў кожны з іх — каштоўная знаходка, якую трэба рэканструяваць і абавязкова захаваць.
Удзельнікі экспедыцыі не пакінулі без увагі мясцовы краязнаўчы музей, дзе месцяцца як прадметы побыту, так і прылады для палявання і рыбалоўства.
Праз знаёмства з мясцовым краязнаўцам Васілём Чайкай удалося наведаць музей, які ён стварыў пры школе. Самым дзіўным было тое, што ягоны музей па памерах амаль не саступае краязнаўчаму музею, а па змесце з’яўляецца больш цікавым і каларытным. У ім былі і калекцыя сякер, якія рабілі мясцовыя майстры, і калекцыя ліштваў, а цэлы пакой быў адведзены пад калекцыю прадметаў, якія былі зроблены ў СССР у 1960-х – 1980-х гг. Звычайна ў дзяржаўных музеях гэтага не сустрэць, а тут можна было ўбачыць усё — ад звычайных жаночых сукенак тых часоў да агітацыйных плакатаў.
У Нароўлі талакоўцы завіталі на былую сядзібу Горватаў. Будынак XIX ст. на вялікі жаль на сённяшні дзень знаходзіцца ў занядбаным стане і чакае рэканструкцыі.
Ну, і якая экспедыцыя без прыгодаў! Вяртаючыся пасля цяжкага экспедыцыйнага дня, з жыта, нібыта русалка, насустрач тлакоўцам выбегла малое кацяня, якое яны не змаглі пакінуць выжываць у цяжкіх палявых умовах. Новага гадаванца ўзялі з сабой і назвалі “Цукеркай”, бо, як вядома, Нараўляншчына славіцца сваімі кандытэрскімі вырабамі.
Але самай нечаканай і неспадзяванай сустрэчай падчас экспедыцыі, была сустрэча з вядомым падарожнікам, вядоўцам тэлепраекту “Падарожжы Дылетанта” Юрыем Жыгамонтам, які прыехаў у гэты час на сваю малую Радзіму да бацькоў.
Пасля летняга адпачынку талакоўцы зоймуцца расшыфроўкай і разборам усіх аўдыё- і відэаматэрыялаў, сабраных у экспедыцыі, а таксама этнаграфічных “трафеяў”.
Аўтар: скарбнік ГМКГА “Талака” і ўдзельніца экспедыцыі Кацярына Якіменка
Аўтар фатаздымкаў: сяброўка ГМКГА “Талака” і ўдзельніца экспедыцыі Любоў Еўдакіменка
